08 QUY TRÌNH SẢN XUẤT PHỔ BIẾN CHỦ DOANH NGHIỆP CẦN BIẾT

Quy trình sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hàng hóa chất lượng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và góp phần mang lại giá trị thương mại cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sản xuất thường áp dụng quy trình nghiêm ngặt phù hợp với nhà máy của họ, dựa trên các yếu tố như công nghệ hiện có, dây chuyền sản xuất và cơ cấu máy móc. Vậy quy trình sản xuất là gì? Hãy cùng GESO khám phá các loại quy trình sản xuất phổ biến trong thời đại 4.0 nhé!

Quy trình sản xuất là gì? Mục đích của quy trình sản xuất trong vận hành nhà máy doanh nghiệp

Quy trình sản xuất là quá trình gồm nhiều bước khác nhau mà các doanh nghiệp đều cần phải thực hiện khi sản xuất hàng hóa, sản phẩm. Việc hoạt động có quy trình cụ thể, tuân theo quy trình giúp doanh nghiệp đảm bảo được tiến độ công việc, giao hàng đúng hẹn cho khách và chất lượng hàng hóa cũng được kiểm soát chặt chẽ.

Tùy thuộc vào đặc thù ngành hàng, mục tiêu cũng như nguồn lực, các doanh nghiệp sẽ thiết lập nhiều quy trình sản xuất khác nhau. Tuy nhiên, bất kể một quy trình nào cũng đòi hỏi phải có định hướng rõ ràng nhằm tận dụng tối đa lợi thế và sức mạnh bên trong doanh nghiệp. Đồng thời, giúp doanh nghiệp thực hiện tốt các mục tiêu cốt lõi đã đề ra:

• Quản lý quy trình sản xuất chặt chẽ, tiết kiệm nguồn lực doanh nghiệp thông qua việc hạn chế các công đoạn và tránh lãng phí nguyên vật liệu.
• Đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra suôn sẻ, không bị dừng đột ngột hay gián đoạn, duy trì sự ổn định cho dây chuyền sản xuất.
• Số lượng hàng tồn kho được đảm bảo, hạn chế xảy ra tình trạng thất thoát hay hư hỏng hàng hóa.
• Cam kết tiến độ hoàn thành, đáp ứng tiêu chuẩn và nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
• Định giá sản phẩm hợp lý, hạn chế phát sinh chi phí ngoài kế hoạch và tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp trên thị trường.

Các loại quy trình sản xuất phổ biến hiện nay

1. Sản xuất rời rạc - Discrete Manufacturing

Sản xuất rời rạc, hay còn được gọi là sản xuất tách rời (Discrete Manufacturing), là một phương pháp sản xuất trong ngành công nghiệp mà các sản phẩm được tạo ra dưới dạng các đơn vị riêng lẻ, có thể đếm được hoặc phân loại theo các mục đích riêng biệt. Trong quy trình sản xuất rời rạc, mỗi sản phẩm được tạo thành từ các bước và công đoạn sản xuất riêng lẻ, được thực hiện theo thứ tự cụ thể.

Sản phẩm của sản xuất rời rạc thường có đặc tính: Độ phức tạp cao & số lượng ít (máy bay, ô tô, tivi…); hoặc Độ phức tạp thấp & số lượng lớn (bu long, đai ốc,…)

Sản xuất rời rạc mang lại nhiều lợi ích như tăng cường linh hoạt, giảm thời gian và chi phí sản xuất, tăng cường khả năng tùy chỉnh sản phẩm ở từng công đoạn, và cải thiện hiệu suất tổng thể của quy trình sản xuất.

https://geso.us/san-xuat-roi-rac-phuong-phap-cai-thien-hieu-suat-tong-the-cho-nha-may

2. Sản xuất hàng loạt - Repetitive manufacturing

Sản xuất hàng loạt hay Sản xuất lặp đi lặp lại thích hợp khi thực hiện gia công lặp đi lặp lại 1 sản phẩm với tốc độ sản xuất đã cam kết.

Quy trình sản xuất này có các dây chuyền sản xuất chuyên dụng. Sản xuất hàng loạt phù hợp với các doanh nghiệp sản xuất có số chủng loại sản phẩm tương đối nhiều, nhưng khối lượng hàng năm của mỗi loại chưa đủ lớn để hình thành một dây chuyền sản xuất độc lập.

Nhiều doanh nghiệp sản xuất hàng điện tử, ô tô hoặc hàng tiêu dùng như tủ lạnh và máy sấy quần áo sử dụng quy trình sản xuất lặp đi lặp lại.

3. Sản xuất liên tục - Continuous production

Đây là quá trình có khối lượng sản xuất lớn, chủng loại ít, tính chuyên môn hóa sản phẩm cao. Máy móc, thiết bị được bố trí theo dây chuyển, sản phẩm di chuyển trong nhà máy hoặc phân xưởng tạo thành các dòng liên tục, sử dụng máy móc thiết bị chuyên dùng, lao động chuyên môn hóa cao. 

Quá trình sản xuất liên tục có năng suất lao động cao, chi phí sản xuất trên đơn vị sản xuất thấp, khả năng tự động hóa sản xuất cao, ít phải chỉ dẫn công việc, quá trình điều hành sản xuất đơn giản, dễ kiểm soát chất lượng và kiểm soát hàng dự trữ. 

Do những đặc điểm trên nên quá trình sản xuất này được ưa chuộng và phát triển rất phổ biến trong những năm trước đây. Tuy nhiên quá trình sản xuất liên tục có tính linh hoạt kém, khó thích ứng với sự thay đổi của tình hình trên thị trường. Hơn nữa sự tắc nghẽn của một khâu trong quá trình sẽ làm dừng hoạt động của toàn bộ hệ thống sản xuất. Vì vậy, ban lãnh đạo cần cân nhắc kỹ những yếu tố: Tình hình và mục tiêu kinh doanh; Cơ sở hạ tầng; Phần mềm và giải pháp quản lý; Công tác bảo trì, bảo dưỡng trước khi áp dụng phương pháp Sản xuất liên tục vào vận hành trong nhà máy.

Xem thêm Ưu và nhược điểm của phương pháp sản xuất liên tục: https://geso.us/san-xuat-lien-tuc-giai-phap-toi-uu-nang-suat-cho-doanh-nghiep

4. Sản xuất gián đoạn - Intermittent production

Ngược lại với quá trình sản xuất liên tục, quá trình sản xuất gián đoạn có khối lượng sản phẩm sản xuất nhỏ, thậm chí đơn chiếc, chủng loại sản phẩm nhiều, đa dạng. Dây chuyền thực hiện nhiều công đoạn khác nhau, có nhiều máy móc, thiết bị đa năng. Quá trình sản xuất gián đoạn có thể chia thành nhiều loại hình khác nhau dựa theo các tiêu chí như: số lượng và đặc điểm của sản phẩm sản xuất; kết cấu của sản phẩm; tính chất của quá trình sản xuất hoặc khả năng tự chủ trong sản xuất của doanh nghiệp.

Hệ thống sản xuất dựa trên loại quá trình sản xuất này khá linh hoạt, có khả năng thích ứng cao, đáp ứng kịp thời những đơn đặt hàng thường xuyên. Tuy nhiên việc điều hành quá trình này tương đối phức tạp, khó kiểm soát chất lượng và rất khó cân bằng các nghiệp vụ sản xuất, chi phí sản xuất trên một đơn vị sản phẩm cao và khó kiểm soát chất lượng sản phẩm.

5. Sản xuất linh hoạt – Flexible Manufacturing System

Đây là một mô hình sản xuất được thiết kế để tối ưu hóa khả năng thích nghi và linh hoạt trong quá trình sản xuất. Nó bao gồm việc sử dụng công nghệ tiên tiến, quy trình sản xuất được tối ưu hóa và sự hợp nhất của nhiều yếu tố khác nhau để tạo ra một mô hình sản xuất đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả với nhu cầu thay đổi của thị trường.

Sản xuất linh hoạt có khả năng xử lý các sản phẩm đa dạng từ số lượng nhỏ tới cực lớn, cho phép thay đổi lắp ráp các bộ phận và thay đổi trình tự quy trình, thay đổi khối lượng sản xuất và thay đổi thiết kế của một số sản phẩm được sản xuất.

Xem thêm Ứng dụng thực tế của hệ thống sản xuất linh hoạt: https://geso.us/ung-dung-he-thong-san-xuat-linh-hoat-trong-nha-may-40

6. Sản xuất theo dự án

Sản xuất theo dự án là phương thức sản xuất sản phẩm trong một khoảng thời gian ngắn hạn. Phương thức sản xuất này gắn liền với công nghệ sản xuất của một đơn hàng đơn lẻ, hay một sản phẩm chủ đạo của doanh nghiệp. Quá trình sản xuất sẽ được tiến hành khi doanh nghiệp được khách hàng liên hệ sản xuất theo một số yêu cầu nhất định. Nhiệm vụ của sản xuất theo dự án là đảm bảo thực hiện được mục tiêu trong giới hạn chặt chẽ về tài chính, tiến độ, thời gian hoàn thành và đảm bảo chất lượng. 

Thực chất sản xuất theo dự án cũng là một dạng khác quá trình sản xuất gián đoạn. Đây là loại hình sản xuất sản phẩm mang tính đơn chiếc, quá trình sản xuất không lặp lại, không ổn định cả về thời gian và không gian, cơ cấu tổ chức sản xuất bị xáo trộn. Đặc biệt loại hình này đòi hỏi tính linh hoạt cao trong nhà máy. Nó cũng đòi hỏi đội ngũ nhân sự điều hành dự án có những chuyên môn nhất định, khác hoàn toàn so với quản trị điều hành trong phân xưởng sản xuất bình thường.

Mặt khác, hạn chế của phương thức này bao gồm thời gian chờ đợi kéo dài và doanh số bán hàng bị dao động. Đồng thời,  tính sẵn có của các nguồn lực chính và nhu cầu sản phẩm không nhất quán dẫn tới việc doanh nghiệp cần liên tục đánh giá và xem xét nhu cầu thị trường, có những chiến lược kinh doanh phù hợp để tránh tình trạng tồn kho ứ đọng.

7. Sản xuất thủ công

Đây là một quy trình không tự động và thường được sử dụng cho các sản phẩm đặc biệt, cung cấp cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng. Nhiều công ty sử dụng loại hình sản xuất này khi khách hàng đặt hàng các sản phẩm tùy chỉnh bao gồm một số màu sắc, hình dạng, hoa văn hoặc chất liệu độc đáo nhất định trong thiết kế.

8. Sản xuất theo lô

Các tổ chức thường sử dụng sản xuất theo lô khi họ cần sản xuất nhiều nguyên vật liệu. Điều này xảy ra khi nhân viên làm việc theo từng phần để hoàn thành các phần khác nhau của các lô hàng nhất định. Hoạt động của nó tương tự như một quá trình sản xuất hàng loạt, nhưng thay vì chỉ sản xuất một sản phẩm, doanh nghiệp sản xuất một số sản phẩm khác nhau và chia chúng thành các nhóm khác nhau được gọi là lô.

Mô hình sản xuất này thường được ứng dụng trong ngành dược phẩm.

Các yếu tố giúp doanh nghiệp lựa chọn quy trình sản xuất phù hợp

Quy trình sản xuất có ảnh hưởng vô cùng lớn đến mục tiêu sản xuất của doanh nghiệp. Chính vì vậy, việc lựa chọn 1 quy trình sản xuất phù hợp chính là nền tảng quyết định sự tồn tại của doanh nghiệp. Ban lãnh đạo nên cân nhắc những yếu tố sau đây trước khi lựa chọn triển khai quy trình sản xuất trong nhà máy:

Số lượng sản xuất

Xem lại số đơn đặt hàng các sản phẩm của doanh nghiệp để xác định phương pháp sản xuất và quy trình phù hợp nhất. Nếu doanh nghiệp cần sản xuất số lượng lớn các sản phẩm giống nhau cùng một lúc, có thể sử dụng phương pháp sản xuất hàng loạt. 

Hoặc doanh nghiệp sản xuất nhiều sản phẩm độc đáo khác nhau cùng một lúc, doanh nghiệp cần sử dụng các quy trình sản xuất khác nhau và phức tạp hơn.

Có thúc đẩy sản xuất hàng loạt hay không?

Có một số sản phẩm hoặc vật liệu yêu cầu thiết kế hoặc sáng tạo chặt chẽ hơn theo yêu cầu của khách hàng. Do đó, nhà quản lý cần cân nhắc rằng sản xuất hoặc chế tạo hàng loạt là lựa chọn tốt nhất cho doanh nghiệp. 

Thay vào đó, doanh nghiệp có thể phát triển một quy trình không tự động cho phép bộ phận thiết kế cung cấp những sản phẩm cuối cùng được làm thủ công, tùy chỉnh nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn.

Ứng dụng công nghệ trong sản xuất

Lựa chọn quy trình sản xuất phù hợp thường phụ thuộc vào loại công nghệ có sẵn của doanh nghiệp. 

Nếu doanh nghiệp có số lượng lớn các đơn đặt hàng sản phẩm giống hệt nhau, doanh nghiệp không thể đáp ứng cấu trúc sản xuất hàng loạt nếu không có công nghệ thích hợp để theo dõi, phân loại hoặc xây dựng các sản phẩm phù hợp.

Ban lãnh đạo nên cân nhắc suy nghĩ về công nghệ hiện có tại doanh nghiệp và ngân sách mà doanh nghiệp sử dụng để mua các hệ thống cần thiết cho quy trình sản xuất được yêu cầu.

Kết hợp đầu vào 

Kết hợp đầu vào là quá trình sử dụng lao động và nguồn vốn vào sản xuất một sản phẩm. Trước khi quyết định sản xuất bao nhiêu sản phẩm và làm như thế nào, ban lãnh đạo cần cân bằng giữa các đầu chi phí sao cho phù hợp với ngân sách hiện có của doanh nghiệp. Tránh tình trạng chi phí vận hành và nguyên vật liệu quá cao, chi phí trả cho đội ngũ nhân sự sẽ vô cùng thấp, và ngược lại.